„Książka ta jest przeznaczona nie tylko dla specjalistów. Nie popularyzuje jednak ogólnie przyjętych ustaleń historiografii, lecz proponuje nową interpretację historycznego rodowodu Europy. Autor prowadzi czytelnika tą samą drogą, którą podąża badacz historii: od analizy dokumentów do próby odtworzenia obrazu dawnych społeczeństw i kultur.
Europa wyrasta z dziedzictwa starożytnych Greków, Rzymian i chrześcijańskiego Kościoła, ale istotnym składnikiem naszej kultury jest także dorobek ludów, które Grecy, Rzymianie oraz ich średniowieczni spadkobiercy nazywali pogardliwie barbarzyńcami. Autor rozpatruje te ludy łącznie, w szczególności zaś zrywa z traktowaniem dawnych Germanów i Słowian jako dwóch odrębnych światów. Nie waha się wiązać ze sobą świadectw źródłowych dotyczących różnych ludów i zapisanych w różnym czasie, jeżeli łączy je podobna sytuacja antropologiczna. Z tak przeprowadzonej analizy wyłania się obraz tradycyjnego społeczeństwa, w którym jednostkę traktowano jako ogniwo grupy i nie rozróżniano sacrum od profanum, a instytucje kultu pogańskiego były nierozłącznie związane z politycznymi instytucjami wspólnoty plemiennej. Chrzest był początkiem końca świata barbarzyńców, ale ten świat nie przeminął bez śladu. Jego dziedzictwo, obecne w rozmaitym stopniu w różnych krajach, pozostaje ważnym czynnikiem kulturowej różnorodności Europy.
Książka otrzymała wiele znaczących nagród i została przetłumaczona na francuski, niemiecki, włoski i litewski.”
„Spis treści:
Wstęp
Rozdział I. Od pisemnych świadectw do niepiśmiennych społeczeństw. Narracje o barbarzyńcach.
Rozdział II. Prawa barbarzyńców
Rozdział III. Człowiek w kręgu wspólnoty krewniaczej
Rozdział IV. Jedni ponad drugimi. Różnice społeczne w ustroju plemiennym
Rozdział V. Wspólnota sąsiedzka i jej terytorium
Rozdział VI. Polityczny wymiar sąsiedztwa
Rozdział VII. Instytucje wspólnoty plemiennej
Epilog. Koniec świata barbarzyńców
Podziękowanie
Wykaz skrótów
Źródła
Przypisy
Bibliografia cytowanych prac
Indeks osób”