”Przedmiotem pracy jest próba rekonstrukcji praktyk pogrzebowych ludności eneolitycznej kultury lubelsko-wołyńskiej, wyrażających się w sposobach przygotowania grobu, traktowaniu zwłok, aranżacji pochówku oraz ilości i jakości wyposażenia pośmiertnego. Wychodząc od archeologicznego zapisu tych zjawisk, próbuję następnie spojrzeć na człowieka i ludność kultury lubelsko-wołyńskiej w biologicznym, a przede wszystkim społecznym aspekcie, prowadzącym do rekonstrukcji panujących w tym zakresie stosunków. Zgromadzony materiał źródłowy jest w tej kwestii bardzo wdzięcznym tematem do rozważań, wykazuje bowiem wiele wspólnego z dobrze poznanymi obyczajami pogrzebowymi zhierarchizowanych społeczności eneolitycznych Kotliny Karpackiej i strefy zachodnionadczarnomorskiej.
Wieloaspektowa analiza dostępnych źródeł pozwoliła na charakterystykę podstawowych właściwości tej sfery kultury dotyczących zasad lokowania stanowisk grobowych w stosunku do miejsc zamieszkania, wielkości i organizacji przestrzennej cmentarzysk, sposobów przygotowania grobu, typu stosowanego obrządku, reguł postępowania ze zmarłymi oraz norm rządzących wyposażeniem ich w dary grobowe. Wyniki badań antropologicznych dały podstawy do odtworzenia struktury wymieralności i – w ograniczonym zakresie – do ogólnej oceny kondycji biologicznej populacji tej kultury. Podjęto również próbę pokazania tendencji rozwojowych i odmienności lokalnych obrządku w poszczególnych skupiskach osadniczych. Oszacowanie bogactwa inwentarzy grobowych w połączeniu z wynikami badań antropologicznych oraz analizą sytuacji w niektórych rejonach osadniczych pozwoliły na próbę rekonstrukcji ładu społecznego, jaki panował w zbiorowościach tej kultury. W tym kontekście wykorzystano również możliwości, które daje analiza porównawcza z innymi formacjami naddunajskimi na ziemiach polskich i w Kotlinie Karpackiej.”
„Spis treści (skrót):
Od autorki
Rozdział I. Wprowadzenie
1. Uwagi ogólne
2. Stan badań archeologicznych
3. Stan badań antropologicznych
4. Chronologia grobów i cmentarzysk
Rozdział II. Groby i cmentarzyska
1. Lokalizacja stanowisk grobowych w obrębie zasięgu KL-W
2. Topografia stanowisk grobowych
3. Kontekst grobów i cmentarzysk
4. Wielkość cmentarzysk i organizacja przestrzeni grzebalnej
5. Relacje przestrzenne osad i cmentarzysk
Rozdział III. Budowa i zróżnicowanie grobów
1. Konstrukcje grobów
2. Kształty i rozmiary jam grobowych
3. Orientacje jam grobowych
4. Groby jednostkowe, zbiorowe, kenotafy
Rozdział IV. Zmarli
1. Stan zachowania szkieletów
2. Struktura płci i wieku
3. Ułożenie zmarłych
4. Biologia populacji kultury lubelsko-wołyńskiej w świetle badań antropologicznych
Rozdział V. Wyposażenie i dary grobowe
1. Uwagi ogólne
2. Kategorie surowcowe wyposażenia
3. Zestawy wyposażenia i darów grobowych
4. Lokalizacja wyposażenia przy zmarłych
5. Atrybuty grobów męskich i kobiecych
6. Bogactwo wyposażenia i darów grobowych
Rozdział VI. Obrządek pogrzebowy i społeczeństwo
1. Obrządek pogrzebowy ludności kultury lubelsko-wołyńskiej w aspekcie diachronicznym i terytorialnym
2. Obrzędowe normy postępowania ze zmarłymi
3. Społeczeństwo kultury lubelsko-wołyńskiej w świetle analizy obrządku pogrzebowego
4. Obrządek pogrzebowy kultury lubelsko-wołyńskiej na tle porównawczym
5. Zakończenie
Katalog źródeł
Polska
Ukraina
Groby domniemane: Polska
Groby domniemane: Ukraina
Tablice
Literatura
Spis tabel, rycin i tablic
Indeks miejscowości
Study of Funeral Rites of the Lublin-Volhynian Culture. Summary”